بلندترین برج آجری جهان

برج گنبد قابوس بنایی تاریخی از سده چهارم هجری است که در شهر گنبد کاووس در استان گلستان قرار دارد. این بنا که بلندترین برج تمام آجری جهان به‌شمار می‌آید بر فراز تپه‌ای خاکی که نزدیک به پانزده متر از زمین بلندتر است قرار دارد. بلندای بنا به همراه پی آن ۷۲ متر می‌باشد. این بنا در سال ۳۷۵ هجری خورشیدی و در زمان پادشاهی کاووس بن وشمگیر در شهر گنبدکاووس که پایتخت پادشاهان آل زیار آن دیار بود بنا گردیده‌است.

بر روی ضلع های آن به خط کوفی متن زیر نوشته شده است:

• بسم الله الرحمن الرحیم
• هذا القصر العالی
• الامیر شمس‌المعالی
• الامیر ابن الامیر
• قابوس بن وشمگیر
• امر ببنائه فی حیاته
• سنة سبع و تسعین
• و ثلثمائة قمریة
• و سنة خمس و سبعین
• و ثلثمائة شمسیة

که ترجمه فارسی آن بدین شرح است:

• به نام خداوند بخشندهٔ مهربان
• این است کاخ باشکوه
• امیر شمس معالی
• امیر پسر امیر
• کاووس فرزند وُشمگیر
• فرمان داد به ساخت آن در دوران زندگی‌اش
• سال سیصد و نود
• و هفت هجری قمری
• و سال سیصد و هفتاد
• و پنج خورشیدی